Ik tel tot vijf en dan . . . . . gaan, stappen maken, eropaf!

Categorie: Ervaringsverhaal

Dertig jaar geleden werd Hawras geboren in het Noorden van Irak. Hij is van Koer­dische afkomst en de oudste van vier kinderen. Toen hij twee jaar was, kreeg hij een ongeluk waardoor hij ernstige brandwonden opliep. Een groot deel van zijn gezicht werd aangedaan. Samen met zijn vader
vluchtte hij kort daarna naar Nederland. Nu ruim 25 jaar later tekent Alianke van de Wal zijn verhaal op.

‘Wanneer je destijds een warm bad wilde nemen, moest je een grote pan met water koken. Om dat te ver­snellen, gebruikten we een soort vlammenwerper, gekoppeld aan de gastank. Het water was inmiddels opgewarmd, maar de vlammenwerper stond nog aan. Ik, als tweejarige, zag iets moois glinsteren dat veel lawaai maakte. Ik ging erop af en ben er blijkbaar in gevallen’.

‘Ik werd twee keer geopereerd in Irak, maar dat was niet voldoende. De onstabiele politieke situatie destijds samen met mijn lichamelijke toestand leidden ertoe dat mijn vader met mij vluchtte uit Irak op basis van medische gronden. De rest van ons gezin zou later volgen. We kwamen terecht in een vluchtelingenkamp in Zwolle. Het kamp lag naast een ziekenhuis en zo kwamen we in contact met de afdeling Plastische Chirurgie. De chirurg zei dat ik voor een lange periode hier moest blijven. Ik zou veel operaties en huidtransplantaties nodig hebben. Ik was toen 3 à 4 jaar.
Met name de eerste twintig jaar had ik een haat-liefdeverhouding met mijn brandwonden. Ik begreep niet waarom ik ze had gekregen. Na tientallen zieken- huisoperatie ben ik gestopt met tellen. Ik ging van ope­ratie naar herstel, naar school en vervolgens weer naar de volgende operatie. Ik probeerde deze in de schoolvakanties te plannen, zodat ik zo min mogelijk miste. Maar dat lukte maar ten dele. Dit had zijn weerslag op mijn sociale leven. Ik was vaak afwezig en had ook moeite met contact maken met klasgenootjes. Ik was toen een verlegen, teruggetrokken en stille jongen. Ik had al wel besloten om de gevolgen van mijn brandwonden in een zo’n kort mogelijke periode te laten behandelen. Zodat ik daarna weer een nieuw sociaal leven kon opbouwen. Dat gelukkig ook lukte!’

Dieptepunten als trigger voor verandering
Hawras had twee enorme dieptepunten, maar zag deze tegelijkertijd ook als eye-openers. Ze zorgden ervoor dat hij op een andere manier ging kijken naar zichzelf en de mensen om hem heen. Hierdoor ging hij zijn leven anders inrichten.
‘Mijn eerste dieptepunt kwam toen ik na een kaak­operatie ontwaakte op de IC in plaats van op de vertrouwde uitslaapkamers. Ik lag tot mijn grote schrik aan de beademingsapparatuur. Er liepen allerlei slangen uit mijn lichaam. Ik kon aan de verschrikte blikken van mijn ouders zien dat het flink mis was gegaan. Ik was destijds heel mager, sportte niet en at niet echt gezond. Ik besefte toen heel goed dat ik mijn leven moest omgooien. Daarna begon ik hard te werken aan mijn fysieke gezondheid. En daar pluk ik tot op de dag van vandaag nog steeds de vruchten van. Maar dat was kennelijk nog niet genoeg. Lichame­lijk kun je dan wel sterk staan, maar het geestelijke deel is minstens zo belangrijk. Zo niet ­belangrijker, maar ook moeilijker. Het duurde daarom nog lang om mezelf te krijgen op het punt waar ik nu ben’.

Stap uit je comfortzone
‘Mijn geestelijke dieptepunt kwam rond de jaarwisseling toen ik 18 was. Ik lag met kerst weer eens in het zie­kenhuis. Dit keer voor een operatie aan mijn oog. Toen ik buiten het vuurwerk hoorde, realiseerde ik me dat ik tijdens dit soort speciale momenten niet in een ziekenhuisbed hoorde te liggen. Ik wilde bij mijn familie en vrienden zijn. Een zwaar gevoel van eenzaamheid overviel me toen. Ik had 18 jaar lang veilig en beschermd in mijn eigen kleine sociale comfortzone geleefd. Ik investeerde niet genoeg in nieuwe sociale contacten. Ik kwam toen tot het grote besef dat dit is wat ik tot nu toe had bereikt. Als ik wilde verande­ren dan moest ik uit mijn comfortzone stappen.
En dat deed ik. En ik bedacht de regel: Niet meer twij­felen als je iets moeilijks moet doen. Gewoon tot vijf tellen en dan ‘doen’. En dan die stap nemen en erop afgaan. Dit werkt nog steeds voor mij, anders zou alles bij het oude zijn gebleven. Daarna schreef ik me in voor allerlei sociale events. Zo bouwde ik langzaam een nieuw sociaal leven op. Ook dacht ik veel na over de betekenis van vriendschappen en relaties. Ik ben het belang ervan meer gaan waarderen. En mede daardoor ben ik een gelukkiger mens geworden.’

Geen fluwelen handschoentjes
‘Ik had altijd een duidelijk beeld van wat ik wilde. Ik moest ook wel. Het gaf me de kracht die ik nodig had voor mijn herstel. Ook het verhaal van mijn vader gaf mij kracht. Zijn opleiding en ervaring werden hier niet echt geaccepteerd. Daarom kon hij zijn mogelijkheden niet goed benutten. Dat zou mij niet overkomen. Het gaf mij extra kracht om voor mijn toekomst te vechten. Ik wilde alles uit mezelf halen in dit kostbare ­leven. Ik stelde doelen, die ik trouw nakwam. Ook op een mindere dag. Zo kwam ik er toch doorheen.
In mijn carrière wilde ik een open houding aannemen. Ik was niet het slachtoffer met brandwonden en wilde niet om die reden met fluwelen handschoenen aangepakt worden. Ik wilde dat mijn collega’s mij leerden kennen als Hawras, de man achter mijn gezicht. Het is belangrijk om dit soort doelen te hebben. Pas dan weet je waar je naartoe wil.’

Tot vijf tellen en dan de Vereniging bellen
Pas na vele jaren kwam Hawras bij de Vereniging van Mensen met Brandwonden terecht. Iets wat zijn plastisch chirurg hem jaren geleden al aanraadde. Hij telde opnieuw tot vijf en meldde zich daarna aan voor een online koffie-uurtje. Hij vond het wel heel spannend en hoopte ergens dat er heel veel aanmeldingen waren waardoor hij op de achtergrond kon blijven. Dat was echter niet het geval. Gelukkig maar. Want hij realiseerde zich, na een aantal koffie-uurtjes, dat hij dit veel eerder had moeten doen. Het heeft hem erg geholpen bij het tackelen van problemen waar hij tegenaan liep. Maar gelukkig kon hij ook wat voor anderen betekenen. Hawras geeft zijn lotgenoten ook tips tijdens de chatsessies en hij deelt zijn persoonlijke ervaringen.
‘Ik ben niet mijn brandwonden, maar ik ben een man die geleerd heeft met brandwonden te leven. Ik heb een mooi leven opgebouwd met dierbare en lieve mensen om mij heen. Ik kijk vol trots naar mezelf, als ik zie wat ik tot nu toe allemaal uit mezelf heb weten te halen.’

In mijn wildste dromen,  had ik niet kunnen dromen dat ik sta, waar ik nu sta in het leven.

Maar, zo vindt hij: ‘Ik heb ook heel veel ontvangen van
mijn familie, mijn vrienden, de mensen om mij heen en de
Ne­derlandse maatschappij. Nu is het tijd om iets terug te geven. Ik heb me opgegeven bij de Vereniging van Mensen met Brandwonden als vrijwilliger. Daarnaast ga ik me ook inzetten voor kinderen met brandwonden. Dit triggert wel wat oud zeer bij mij, maar ik vind het belang­rijk om iets voor deze kinderen te kunnen betekenen. Ik geef ze mijn luisterend oor en ook graag een perspectief voor de toekomst’.

Vier ook je kleine successen
Hawras weet dat hij nog steeds wat te overwinnen heeft om eenzelfde leven te leiden zoals dat van zijn vrienden. Door alles wat hij heeft meegemaakt, heeft hij echter een enorme drive om die uitdaging aan te gaan. Maar hij beseft ook dat diezelfde drive gevaarlijk kan zijn. Hij wil daarom ook heel bewust zijn kleine succesjes vieren (en niet alleen de grote).
‘Ik hoop snel op het punt te komen waar ik kan zeggen: het is klaar, het is goed, ik ben tevreden. Ik vind dat ik goed op weg ben. Want als ik mezelf vergelijk met mijn jonge ik (zeker tijdens mijn dieptepunten), dan komt er een grote glimlach op mijn gezicht. Want zelfs in mijn wildste dromen, had ik niet kunnen dromen dat ik sta, waar ik nu sta in het leven.’
• Door Alianke van de Wal en Hawras Bapeer