Als je kind brandwonden oploopt is dat een enorme schok voor het hele gezin. Als ouder wil je dan zo goed mogelijk negatieve gevolgen voorkomen door je kind te ondersteunen en te begeleiden bij de verwerking. Hoe doe je dat?
Daarbij heeft een brandongeval bij een kind vaak ook invloed op de gezondheid van de ouders. Veel ouders zijn overbezorgd over hun kind en ontwikkelen posttraumatische stress. Zaken die je eigen geluk in de weg kunnen staan. Maar hoe voorkom je dat?
Hieronder tref je informatie aan die jou en je kind kunnen helpen goed door deze moeilijke periode heen te komen.
Verwerking bij kinderen
Een verbranding is voor een kind vaak erg ingrijpend. De genezing van de huid na het sluiten van de wond gaat nog enige tijd door. En ook moet het kind de emoties rond de verbranding verwerken. Een kind kan in zijn ontwikkeling iets achteruit gaan. Zo kan een zindelijk kind weer gaan bedplassen en er kunnen problemen met eten optreden. Veel voorkomend zijn slaapstoornissen en nachtmerries, waarbij een kind soms niet alleen durft te slapen. Kinderen kunnen bang zijn voor warm bad- of douchewater of voor vuur. Sommige kinderen raken juist gefascineerd door vuur en alles wat daarmee te maken heeft.
Het belangrijkste is dat je luistert naar je kind en begrip toont voor wat het doormaakt. Het is van groot belang dat je kind niet in een uitzonderingspositie komt, maar zijn oude ‘plekje’ in het gezin weer inneemt. Bij de meeste kinderen gaan de problemen dan na korte tijd vanzelf over. Mocht dit niet zo zijn, neem dan contact op met de nazorgverpleegkundige of verpleegkundig specialist van het brandwondencentrum.
Invloed op broers en zussen
Wanneer je kind in het ziekenhuis ligt, kan dit het gezin tijdelijk ontregelen. Als ouder met meerdere kinderen moet je je aandacht verdelen tussen thuis en ziekenhuis. De andere kinderen moeten zich aanpassen aan eventuele veranderingen. Voor je gezin is het geen makkelijke periode. Na de ziekenhuisopname lossen zich dit soort praktische problemen meestal wel op.
Daarna kunnen zich andere problemen voordoen. Een kind met brandwonden vraagt ook binnen het gezin meestal de nodige extra aandacht. Dat kunnen praktische zaken als verbandverwisselingen zijn, maar vaker betreft het bezorgdheid en beschermend gedrag van de ouders. Gaat het wel goed met mijn kind, wordt hij niet gepest op school, ontwikkelt hij zich wel goed, schaamt hij zich voor zijn uiterlijk? De andere kinderen kunnen hierdoor minder aandacht krijgen en zich (vaak onbewust) achtergesteld voelen, met spanningen als gevolg. Merk je dat er iets dergelijks speelt, neem dan gerust contact op met de Brandwondeninformatielijn voor advies.
Je schuldig voelen
Vrijwel alle ouders voelen zich schuldig over het ongeval, maar dat is niet terecht. Het is onmogelijk om een kind 24 uur per dag in de gaten te houden. Naast de schrik over het ongeluk en de angst voor wat er allemaal met je kind gaat gebeuren, vormen schuldgevoelens een extra belasting. Het is daarom belangrijk dat je praat over wat er is gebeurd. Goede vrienden of familie kunnen je daar vaak bij helpen. Maar als je daar niet vindt wat je zoekt, neem dan contact op met de nazorgverpleegkundige van het brandwondencentrum of bel de Brandwondeninformatielijn. Je kunt ook contact opnemen met het secretariaat van de Vereniging. Waarschijnlijk kunnen zij je helpen of je verwijzen naar goede hulp.
Ouders ook getraumatiseerd?
Ouders van een kind met brandwonden kunnen ook getraumatiseerd zijn. Zeker als ze zelf aanwezig waren bij het ongeval. Maar ook als dat niet het geval was. De pijnlijke behandeling in het ziekenhuis kan ook traumatiserend werken. Schuldgevoelens, boosheid, angst en de gedachte dat je kind kan overlijden, zijn bij ouders – met name moeders – een voorbode van posttraumatische stress en depressieve klachten. Een op de vijf moeders kan er serieuze klachten aan overhouden. Stressreacties in de eerste maand na het ongeval zijn normaal. Maar als je klachten blijft houden is toch raadzaam even naar je huisarts te gaan.
Kinderen en hun uiterlijk
Heel jonge kinderen zijn in de regel niet onder de indruk van hun wonden en littekens. In tegenstelling tot hun ouders of (jong) volwassen patiënten. Pas als je kind ouder wordt en veranderingen in zijn of haar uiterlijk opmerkt, kunnen de littekens een probleem worden.
Hoewel het bestaan van littekens natuurlijk niet kan worden genegeerd, is het toch van belang dat je er niet teveel aandacht aan geeft. Probeer je kind met brandwonden net zo te behandelen als de andere kinderen. Dit geldt met name voor de kleding. Probeer te voorkomen dat de littekens altijd verborgen worden. Zo raakt je kind gewend aan het feit dat anderen de littekens zien en leert het te reageren op vragen. Aan de andere kant is het niet nodig om te pas en te onpas de littekens aan anderen te tonen. Dat zou ervoor kunnen zorgen dat je kind zich gaat schamen voor zijn veranderde uiterlijk. Voor kinderen met brandwonden is het goed om in contact te komen met lotgenoten van dezelfde leeftijd. De Vereniging, de Brandwonden Stichting en de Stichting Kind en Brandwond organiseren daarom verschillende activiteiten.
Terug naar school
Een afwijkende huidskleur, een spraakgebrek, het verkeerde merk schoenen; kinderen die zich onderscheiden van andere kinderen worden helaas vaak geplaagd. Dat geldt ook voor kinderen met littekens. Kinderen die worden geplaagd voelen zich vaak ongelukkig en kunnen zich er zelden tegen verweren. De belangrijkste maatregel tegen plagen, is het voorkomen ervan. Steun van vriend(inn)en is heel belangrijk.
Vanuit het brandwondencentrum kan een kind of jongere worden begeleid bij de terugkeer naar school. Die begeleiding kan onder andere bestaan uit begeleiding van de leerkracht, eventueel begeleiding van de klas voordat het kind naar school terugkeert en zo nodig ook op de dag van terugkeer zelf. Je kind kan hier zelf een belangrijke rol in spelen, bijvoorbeeld door een spreekbeurt te houden op school. De kans dat je kind weer goed wordt opgenomen in de groep is door deze begeleiding veel groter. Voor meer informatie kunt je contact opnemen met het brandwondencentrum of met de Brandwondeninformatielijn. De begeleiding is er trouwens ook voor kinderen die in een gewoon ziekenhuis zijn opgenomen.
Kinderen en sporten
Zodra de restwondjes zijn genezen mag je kind weer meedoen met de gymnastiekles op school. Ook de meeste sporten in clubverband kunnen dan weer worden opgepakt. Uit ervaring blijkt dat je niet bang hoeft te zijn dat je kind door te oefenen de kwetsbare huid beschadigt. Sporten bevordert de beweeglijkheid van de gewrichten en je kind leert omgaan met littekens doordat hij of zij ze aan de buitenwereld toont.
Zwemmen is zeker aan te raden, mits er geen restwonden meer zijn. Zorg ervoor dat je kind zich voor het zwemmen goed insmeert met zonnebrandcrème, erna goed doucht en zich opnieuw insmeert met een verzorgende crème.
Als je twijfelt of je kind weer kan sporten, vraag dan advies aan de behandelend arts.
Kinderen en zonlicht
Je kunt je kind lekker buiten in de zon laten spelen. Je moet natuurlijk wel, net als bij de andere kinderen, de huid tegen zonlicht beschermen. Smeer de huid van je kind regelmatig in met een (watervaste) zonnebrandcrème met minimaal factor 20. Bij een gelaatsverbranding is een petje eveneens erg effectief.
Contact met lotgenootjes
Voor een kind met brandwonden is het heel gezond om te ervaren dat hij of zij niet de enige is. Contact met andere kinderen die vergelijkbare dingen hebben meegemaakt, kan je sterker maken. Je bent even niet de enige en niet op met je andere uiterlijk. Activiteiten met lotgenoten kunnen voor kinderen heel prettig en leerzaam zijn en soms worden er vriendschappen voor het leven gesloten.
Voor kinderen zijn er vakantiekampen voor diverse leeftijdsgroepen en daarnaast nog een aantal andere leuke gezinsactiviteiten zoals zwemmen of de brandwondendag. Ga voor meer informatie naar het activiteitenoverzicht voor kinderen.