Doetie: ‘Ondanks dat ik vol goede moed aan een oplei­ding Verzorgende Individuele Gezondheidszorg (VIG) en later Maatschappelijke zorg begon, raakte ik zo overprikkeld dat ik in een burn-out terechtkwam. Daardoor viel ik in een diep gat, ook omdat ik niet meer naar werk of school kon. Mijn grootste passie, muziek, moest ik hierdoor ook opgeven. De dwang werd obsessief en ik had last van irreële angsten. Door dwang probeerde ik weer grip te krijgen op mijn leven. Mijn zelfbeschadiging nam in deze tijd steeds meer toe. Het gaf me altijd eventjes een gevoel van opluchting en de spanning viel dan van me af. De pijn die ik vanbinnen voelde, voelde ik dan ook fysiek. Maar voor anderen is zelfbeschadiging soms heel moeilijk te begrijpen. Zo kwam ik ooit met mijn wonden bij een dokter van de huisartsenpost. Letterlijk met zijn handen in het haar en met een compleet verschrokken gezicht zei hij: ‘Ik weet echt niet wat ik hiermee aan moet.’ En dat is dan nog iemand die ervoor geleerd heeft.‘

Erkenning en begrip in het brandwondencentrum
Beetje bij beetje ging het steeds slechter met Doetie. Vanaf 2014 bracht ze zichzelf ook brandwonden toe, waardoor ze meerdere keren met ernstige brandwonden opgenomen werd in het brandwondencentrum van ­Groningen. Doetie: ‘Ondanks de grote impact die de opnames hadden, was ik blij met de hulp die ik daar kreeg. Niet alleen mijn wonden, maar ook ikzelf en mijn naasten kregen daar erkenning en begrip voor de situatie. Dit was zo helpend. Daar mocht ik gewoon zijn wie ik was, ondanks dat ik mezelf beschadigde. Wat me altijd is bijgebleven zijn de woorden van een verpleegkundige: ‘Maak je geen zorgen. Je hoeft je tegenover ons niet te schamen. Wij ma­ken geen onderscheid tussen patiën­ten.’ Deze erkenning van mijn gevoel en het begrip voor mijn situatie was echt helpend.’

Lotgenotencontact draagt bij aan herstel
Na haar ontslag uit het brandwondencentrum kreeg Doetie steeds vaker last van herbelevingen en nachtmerries. Hiervoor zocht ze hulp bij een psycholoog en nam ze ook deel aan een lotgenotengroep via de Stichting Zelfbeschadiging. Doetie: ‘Hier ontmoette ik voor het eerst lotgenoten, bij wie ik mijn masker af kon doen. Wat een opluchting. Via de Stichting Zelfbeschadiging kwam ik uiteindelijk ook in contact met Anne Bosman van de Vereniging van Mensen met Brandwonden en sloot ik me aan bij het online koffieuurtje voor mensen die psychisch kwetsbaar zijn. Wat was en ben ik blij dat ik dit gedaan heb. Ik ben daardoor in contact gekomen met lotgenoten die weten hoe het is en me begrijpen.’

Lotgenotencontact: veilig en vertrouwd
‘Ik leerde steeds meer mensen kennen, voel me welkom en werd door niemand raar aangekeken. Langzaam bouw ik daarmee zelfs aan mooie vriendschappen. Dit draagt zoveel bij aan mijn herstel. Hierdoor durf ik steeds meer en grotere stappen te zetten in mijn leven. Bijvoorbeeld door het aangaan van nieuwe contacten. Gewoon omdat ik me steeds veiliger voel in onbekende omgevingen. Ik durfde zelfs in een auto te stappen bij een – voor mij destijds – totaal onbe­kende lotgenoot (Hendrik), om samen naar de Brandwondendag te gaan. Allemaal dingen die ik voorheen niet durfde. Zo veilig en vertrouwd voelt lotge­notencontact. Dit jaar ben ik ook voor het eerst meegeweest met ScarChallenge; wat vond ik dat spannend. Ik ging er huilend naartoe, en kwam ook huilend weer terug; alleen dan wel in positieve zin. Het was een weekend met lotgenoten vol uitdagingen en overwinningen op allerlei vlak! Wat ben ik dankbaar dat ik deel mocht uitmaken van deze mooie, waardevolle groep lieve mensen. Want het helpt me echt in mijn herstelproces en de acceptatie van mijn littekens.’

De weg naar herstel
Nog steeds heeft Doetie wel last van triggers (een overmatige gevoeligheid voor bepaalde dingen, die vaak gebaseerd is op negatieve ervaringen uit je verleden). En dat leidt dan vaak weer tot angstige herbelevingen. De dingen van vroeger en de traumatische gebeurtenissen rondom de brandwonden hebben nog steeds een stevige impact op haar leven.
Gelukkig heeft ze de periode van zelfbeschadiging zo goed als achter zich gelaten. Ze is gestart met een vorm van traumatherapie, die Imaginaire Exposure heet. Hierdoor krijgt ze steeds meer ‘gereedschap’ om haar leven verder op te pakken. En hoe!!! Niet alleen op mentaal vlak neemt ze steeds meer afscheid van oude patronen, ook lichamelijk is ze veel kilo’s kwijt­geraakt. Hierdoor zit ze beter in haar vel en onderneemt ze veel meer dingen. Zo is ze twee dagdelen per week vrij­williger bij een kunst­ate­lier waar ze, ter ondersteuning van de vaste mede­werkers, mensen met een beperking helpt en begeleidt bij het maken van kunst. Zelf is ze ook heel crea­tief. Ze maakt portretten van mensen en dieren en volgt momen­teel ook een cursus via ‘Realisme in portret’.

Op weg naar een hulphond
Doetie merkt dat ze de afgelopen periode gegroeid is. Ze voelt zich echt een stuk beter dan vorig jaar. Maar ze weet ook dat ze er nog niet is. Doetie: ’Mijn dwang en PTSS beheersen nog steeds een groot deel van mijn leven. Daar zou ik zo graag vanaf willen. Gewoon relaxed kunnen leven, zonder zo snel overprikkeld te zijn. Ik weet dat het veel tijd (en veel energie) kost om daar te komen, maar ik heb geduld. En het stelt me gerust dat ik gelukkig inmiddels een goed netwerk om me heen heb van lotgenoten en hulpverleners, waar ik goed mee kan praten, als het even tegenzit.’

Binnenkort komt er waarschijnlijk ook hulp vanuit een hele andere hoek. Vorig jaar heeft Doetie zich name­lijk ingeschreven bij een hulphondenproject. Doetie: ‘Ik heb nu een aanvraag bij de gemeente lopen voor een psychosociale hulphond. Ik hoop dat ik met zo’n hond een stuk zelfstandiger kan worden. Ik wil graag minder afhankelijk van anderen zijn en bijvoorbeeld zelf met de trein ergens naartoe kunnen gaan. Ik hoop echt dat ik met zo’n hulphond minder last zal hebben van mijn PTSS en dwang. Ik wil graag meer mee kunnen doen in de maatschappij. Het wachten is nu op groen licht van de gemeente voor de vergoeding. Mocht dit om een of andere reden toch niet lukken, dan ga ik een crowdfundingsactie houden. Hoe dan ook, deze hond komt er! Ik heb alvast een doggie-ride (een fietsaan­hangertje voor de hond) aan­geschaft, zodat ik straks met hem of haar op pad kan.’

Openheid is zo belangrijk
Tot slot wil Doetie nog graag iets kwijt over hoe belang­rijk lotgenotencontact voor haar is: ‘In het begin was ik erg zoekende in het contact met lotgenoten. Het liefst wilde ik alles wegdrukken en durfde ik sommige dingen niet aan. Maar juist door te delen en open te zijn over de kern van mijn ervaringen, kon ik verder in mijn verwer­kingsproces. Ik heb geleerd dat open zijn naar elkaar heel helpend is voor je herstel en je ver­werking. Alleen als je open bent, kun je de persoon zien achter de littekens. Je geeft elkaar daarmee we­derzijds de kans om gezien te worden. En zo ontstaat er meer begrip voor elkaar en elkaars situatie. Het is logisch dat sommige dingen je daarbij soms stevig kunnen raken. Des te belangrijker is het om er open over te kunnen zijn. Zo creëer je ruimte voor jezelf en voor de ander om samen te kunnen onder­zoeken wat je nodig hebt.’

• Door Jayan van den Steenhoven

Heb je naar aanleiding van dit artikel vragen of wil je iemand spreken, neem dan contact op met het lotgenotencontactteam van de Vereniging van Mensen met Brandwonden: 06-28 924 494 / info@mensenmetbrandwonden.nl